Фарміраванне тэкставай кампетэнцыі вучняў у кантэксце навучальнага эксперымента

Abstract

У артыкуле разглядаецца праблема фарміравання тэкставай кампетэнцыі вучняў. Паняцце трактуецца аўтарам як сукупнасць лінгвістычных і маўленчых ведаў, тэкставых уменняў, навыкаў і рацыянальных спосабаў дзейнасці з інфармацыяй, заключанай у вучэбным тэксце. Мэта артыкула – абгрунтаваць метадычную сістэму фарміравання тэкставай кампетэнцыі, якая забяспечвае здоль-насць моўнай асобы адэкватна ўспрымаць, разумець, выкарыстоўваць інфармацыю для аналізу чужых і стварэння ўласных тэкстаў. Матэрыял і метады. Матэрыялам даследавання паслужылі вынікі педагагічнага эксперымента, які праводзіўся з мэтай вызначыць кампаненты метадычнай сістэмы фарміравання тэкставай кампетэнцыі: падыходы, прынцыпы навучан-ня, задачы, зместавыя напрамкі і эфектыўнасць эксперыментальнай працы. Вынікі і іх абмеркаванне. У выніку праведзенага даследавання даказана мэтазгоднасць увядзення інтэграванага паняцця кампетэнцыі, канкрэтызаваны кампаненты метадычнай сістэмы фарміравання тэкставай кампетэнцыі вучняў. З улікам акрэсленых прынцыпаў, мэты, задач, зместу, метадаў распрацаваная сістэма ўключала тры этапы: інфармацыйна-аналітычны, аналітыка-прадуктыўны, прадуктыўна-творчы. Мэта і задачы навучальнага эксперымента вызначылі зместавыя лініі эксперыментальнай працы, што забяспечылі фарміраванне і развіццё метапрадметных, універсальных уменняў тэкставай кампетэнцыі, скіраваных на асэнсаванае ўспрыманне, разуменне вучэбных лінгвістычных тэкстаў. Заключэнне. Распрацаваная метадычная сістэма фарміравання тэкставай кампетэнцыі забяспечвае выпрацоўку база-вых уменняў вучняў: аналізаваць логіка-кампазіцыйную структуру зыходнага тэксту, ствараць і ацэньваць уласны тэкст з пазіцыі зместу, структуры, маўленчага афармлення. = The issue of shaping the textual competence of pupils is considered in the article.Textual competence is interpreted by the author as a set of linguistic knowledge and speech, word skills and rational ways of activity with the information contained in the educational text. The purpose of the article is to justify shaping of methodical system of textual competence, which provides the ability of a language person to perceive, to understand, to use the information for analyzing others’ texts and creating their own ones. Material and methods. Basic methods are the analysis of the literature on the research issue, the pedagogical experiment that al-lows determining the components of methodological system of shaping textual competence: approaches, teaching principles, objectives, content areas and findings of the experimental work. Findings and their discussion. The research study has proved the expediency of introducing the concept of integrated competence, the work content and the components of methodological system used in the shaping the textual competence of pupils. The process of shaping the textual competence, based on the certain principles, goals, objectives, contents, methods, involves three phases: information-analytical, analytical-productive, productive-creative. Conclusion. The developed methodological system provides shaping basic text skills: the ability to analyze the logical-compositional structure of the source code, to create and to evaluate your own text from the perspective of content, structure and speech processing.