Мастацкі канцэпт у кантэксце сучаснай навукі пра літаратуру

Abstract

У артыкуле з дапамогай дэскрыптыўнага і кампаратыўнага метадаў даследавання разглядаюцца культуралагічныя, псіхалінгвістычныя работы (айчынных і замежных даследчыкаў), якія прысвечаны тэарэтычнаму вывучэнню тэрміна “канцэпт”. На аснове прааналізаваных дэфініцый канцэпту ў сумежных навуковых дысцыплінах прапанаваны літаратуразнаўчы падыход да вывучэння мастацкага канцэпту, які разглядаецца даследчыкамі як сродак выяўлення індывідуальна-аўтарскага светабачання і як элемент нацыянальнай мастацкай карціны свету, нацыянальнай культурнай традыцыі. Звяртаецца ўвага на структуру канцэпту і яго дыялагічную прыроду. Даецца азначэнне канцэптасферы як сукупнасці канцэптаў у канкрэтным мастацкім творы ці творчасці аўтара. Аналіз канцэптасферы дазваляе акцэнтаваць увагу на “пазатэкставыя” сувязі твора, на ўключанасць апошняга ў камунікатыўны акт, гістарычны і культурны кантэксты канкрэтнай эпохі. = The article reports findings of comparative and descriptive study into theoretical research of the term “concept” in culturological and psycholinguistic works of foreign and home scholars. Based on the analysis of definitions of the concept used in interdisciplinary research literature study approach to the study of artistic conceptis is proposed, which is considered by researchers as a means of individual author's world-view detection, as well as an element of national artistic picture of the world and national cultural tradition. Attention is paid to the structure and dialogical nature of the concept. The concept sphere is defined as a set of concepts in a single or in all author’s works. The concept sphere analysis emphasizes extra text connections of the work, its involvement in a speech act, in historical and cultural context of a given age.