Чалавек у гісторыка-культурным працэсе ў Беларусі XVII-XVIII ст. (на матэрыялах мемуарных крыніц)

Abstract

У артыкуле І.Р. Вугліка “Чалавек у гісторыка-культурным працэсе ў Беларусі XVII-XVIII ст. (на матэрыялах мемуарных крыніц)” разглядаюцца пытанні стылістыцы бытавых паводзін, успрыяцця челавекам гісторыка-культурных рэалій Беларусі XVII-XVIII ст. На матэрыялах мемуарных крыніц, шэраг з якіх паходзяць з радзівілаўскага архіўнага фонда і ўпершыню уводзіцца ў навуковы абарот, даследуецца асаблівасці тагачаснага бытавога, будзённага жыцця, а таксама спецыфіка яго адлюстравання ў прыватных запісах. Вылучаюцца пэўныя гісторыка-бытавыя тыпы, разглядаюцца адметныя рысы іх бытавых паводзін. Адзначаецца падзейная насычанасць тагачаснага жыцця, увага да фіксацыі будзёных жыццёвых падзей. Прасочваюцца змены ў светаўспрыманні чалавекам навакольных падзей, звязаныя з паглыбленнем эмацыянальнага пачатка, аксіялагічнай кампаненты. Дадзеныя з’явы уводзяцца ў кантэкст агульных культурных тэндэнцый еўрапейскай, беларускай культур часоў барока і суадносяцца з агульнаеўрапейскім працэсам развіцця індывідуалізму. = The article of I.G. Vuhlik “Person in the historical and cultural process in Belarus of 17-18 centuries (on the materials of memoirs)” considers the issues of the stylistics of household behavior, the perception by man of the historical and cultural events in Belarus of that period. On the basis of memoir sources, some of which are from Radzyvil archive and are presented for the first time, peculiarities of everyday household life of that period are studied as well as the way this life was depicted in private papers. Distinct historical and household types are identified, peculiar features of their household behavior are considered. Concentration of events of that period of life is singled out as well as attention to noting down everyday events. Changes in man’s outlook of the surrounding events connected with the deepening of the emotional or axiological component are traced. The given phenomena are introduced into the context of general cultural tendencies of European and Belarusian cultures of Barocco times; they are correlated with the general European process of the development of individualism.