Філасофскія канцэпцыі антыэстэтыкі вайны і амбівалентнасці Быцця ў навеле “Госць прыходзіць на золкім світанні” У. Караткевіча

Abstract

У артыкуле даследуюцца адметнасці раскрыцця Уладзімірам Караткевічам філасофскіх канцэпцый антыэстэтыкі вайны і амбівалентнасці Быцця на матэрыяле навелы “Госць прыходзіць на золкім світанні”. Сцвярджаецца: прааналізаваныя пісьменніцкія канцэпцыі шматаспектна ілюструюць ідэю абароны жыцця, патрабуюць ад чытача ўдумліва ставіцца да вызначэння чалавечай сутнасці, нашых спраў і вышэйшай ролі ў свеце. Развіваючы ідэю амбівалентнасці законаў і праяў рэчаіснасці, Караткевіч заклікаў пазбягаць спрошчаных, павярхоўных ацэнак, бо на паверхні элементарнае і адназначнае можа мець складаную шматвектарную іманентную структуру. Для большай пераканаўчасці дадзеных тэз і іх рэалістычнай доказнасці аўтар мадэлюе мастацкі свет твора шляхам палярнай ці амбівалентнай аргументацыі. Робіцца вывад: аўтарскія філасофскія ідэі дасягаюць асаблівай глыбіні ў многім дзякуючы разнастайным сувязям з біблейскімі першакрыніцамі, пры гэтым Караткевіч свядома экстэнсіфікуе “вечныя” матывы і вобразы, адаптаваўшы іх пад рэаліі ХХ стагоддзя. = The article investigates the features of the disclosure by Vladimir Karatkevich of philosophical concepts of antiesthetics of war and ambivalence of being on the material of the novel “Guest comes in chilly sunrise". It is stated that the analyzed author’s concepts ascertain the idea of life protection, require the reader’s thoughtful attitude to the definition of human nature, our actions and the highest role in the world. Developing the idea of ambivalence of laws and manifestations of the reality, Karatkevich called to avoid simplified, superficial evaluations since what is elementary and clear on the surface can have complicated, multi vector immanent structure. The given theses to be more convincing and realistic the author models the artistic world of the piece of work by means of polar or ambivalent argumentation. It is concluded that the author’s philosophical ideas reach particular depth thanks largely to the different connections to the biblical source material, with Korotkevich consciously expanding eternal motifs and images, adapting them to the realities of the twentieth century.