Лексіка-семантычныя асаблівасці беларускай фаўнанаменклатуры 20–30-х гадоў ХХ стагоддзя

Abstract

Артыкул прысвечаны пытанням функцыянавання беларускай фаўністычнай наменклатуры на пачатковых этапах яе фарміравання ў 20-я і 30-я гады ХХ стагоддзя. У працы апісваюцца лексіка-семантычныя асаблівасці дадзенай прадметна-тэматычнай групы лексікі, разглядаюцца праблемы варыянтнасці, сінаніміі, дублетнасці, аманіміі, полісеміі, родавідавых адносін заалагічных найменняў. Даследаванне праводзіцца на аснове першых беларускіх тэрміналагічных слоўнікаў і лексікаграфічных выданняў 20–30-х гадоў, зроблены максімальна поўны збор фаўністычных намінацый гэтага перыяду. Праведзены параўнальны аналіз матэрыялаў “Расійска-беларускага слоўніка” В. Ластоўскага (1924 г.) і “Расійска-беларускага слоўніка” С. Некрашэвіча і М. Байкова (1926 г.). Вызначана зыходная ўласнабеларуская лексічная база фаўністычнай наменклатуры ў 20-я гады і паказаны працэс яе інтэрнацыяналізацыі ў 30-я гады, што паўплывала на станаўленне сучаснай беларускай заалагічнай тэрмінасістэмы. = The article is devoted to functioning of Belarusian fauna nomenclature at initial stages of its formation in 20–30-ies of the XX century. Lexical and semantic peculiarities of the indicated subject and topic group of the vocabulary are described, issues of variant, synonymy, duplication, homonymy, polycemy, gender and species relations of zoological names are considered. The research is conducted on the basis of first Belarusian terminology dictionaries as well as lexicographical publications of the 20–30-ies; maximally complete collection of fauna nominations of that period is made. Comparative analysis of the materials of “Russian – Belarusian dictionary” by V. Lastousky (1924) and “Russian – Belarusian dictionary” by S. Nekrashevitch and M. Baikov (1926) is made. Original Belarusian lexical base of fauna nomenclature in the 20-ies is singled out. The process of its internalization in the 30-ies is shown, which influenced the building up of modern Belarusian zoological terminology system.