Уплыў сучаснай арфаграфіі на арфаэпію дыктараў і карэспандэнтаў беларускага тэлебачання

Abstract

У артыкуле асвятляюцца такія тэарэтычныя пытанні арфаэпіі і арфаграфіі, як неабходнасць адзінства нормаў літаратурнага вымаўлення, практычнае і агульнакультурнае значэнне адзіных арфаэпічных і арфаграфічных нормаў, аб’ектыўны і суб’ектыўны характар арфаэпічнай нормы, уплыў арфаграфіі на вымаўленне. Праводзіцца аналіз найбольш пашыраных адступленняў ад арфаэпічных нормаў сучаснай беларускай літаратурнай мовы і сучаснай рускай літаратурнай мовы ў маўленні дыктараў і карэспандэнтаў беларускага тэлебачання, указваюцца прычыны выяўленых недакладнасцяў, абумоўленыя змяненнямі ў арфаграфіі і іншымі заканамернасцямі. Матэрыял артыкула адрасаваны выкладчыкам ВНУ і курсаў павышэння кваліфікацыі работнікаў радыё і тэлебачання. Вынікі даследавання дазваляюць аптымізаваць працэс вывучэння і засваення асноўных арфаграфічных і арфаэпічных заканамернасцяў беларускай мовы. = The article presents such theoretical issues of orthoepy and orthography as the necessity of the unity of literary speech norms, practical and general cultural meaning of unified orthoepic and orthographic norms, objective and subjective character of the orthoepic norm, influence of orthography on speech. Analysis is made of most wide spread deviations from orthoepic norms of the Belarusian literary language and modern Russian literary language in the speech of Belarusian TV presenters and reporters, reasons of the incorrectness are found out, conditioned by the changes in orthography and other laws. The material of the article is addressed to university teachers and teachers at upgrading courses for radio and TV workers. Results of the study make it possible to optimize the process of learning basic orthoepic and orthographic laws of the Belarusian language.