Удзел дзяцей у барацьбе супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў на акупаванай тэрыторыі Беларусі (1941–1944)

Abstract

У артыкуле раскрываюцца накірункі і формы барацьбы дзяцей супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў на акупаванай тэрыторыі Беларусі (1941–1944), прычыны ўдзелу падрастаючага пакалення ў супраціве (нацысцкая палітыка генацыду і савецкае ваенна-патрыятычнае выхаванне). Ва ўзброеннай барацьбе (як у адным з накірункаў) удзельнічалі дзеці ў баявых аперацыях партызан і падпольшчыкаў, праводзіліся дыверсіі падпольнымі піянерскімі атрадамі. Да няўзброенай барацьбы (другі накірунак) адносяцца збор зброі, інфармацыі пра ворага, распаўсюджванне лістовак, нелегальнай савецкай літаратуры, выкананне функцый сувязных, агентурных разведчыкаў. Аўтар прыходзіць да высновы, што пераважалі няўзброеныя формы барацьбы, да якіх неабходна дадаць выкананне гаспадарчых даручэнняў і працу дзяцей па забеспячэнні жыццядзейнасці партызан і насельніцтва у сямейных і партызанскіх лагерах. У артыкуле аналізуюцца ўзроставыя катэгорыі дзяцей, што знаходзіліся ў асабовым складзе партызанскіх атрадаў (пераважалi тыя, хто нарадзіўся ў 1927–1928 гг.), а таксама арганізацыйныя формы, у якія аб’ядноўваліся падлеткі для барацьбы з ворагам (найбольш прымальнай сталі піянерскія атрады, дакладную колькасць якіх аднак падлічыць немагчыма). = The article reveals the directions and forms of fight of children against German fascist aggressors on the occupied territory of Belarus, the reasons of participation of younger generation in the resistance (the Nazi policy of genocide and Soviet military and patriotic education). The armed fight (as one of the directions) included the participation of children in fighting operations of guerrillas and underground fighters, diversions by underground pioneer groups. Collecting weapon, information about enemies, distribution of leaflets, illegal Soviet literature, performance of functions of coherent, secret-service scouts belongs to unarmed fight (the second direction). The author comes to the conclusion that unarmed forms of fight were prevailing. They included execution of economic instructions and work of children on ensuring activity of guerrillas and members of family and guerrilla camps. The author analyzes the ages of children who were members of the guerrilla groups (dominated by those born in 1927–1928), and also organizational forms in which young people united to fight the enemies (most pioneer forces were wide spread, the exact number of which is impossible to calculate).