Горад у мастацкім асэнсаванні беларускіх пісьменнікаў пачатку ХХ стагоддзя

Abstract

У артыкуле вызначаецца дэтэрмінацыя звароту беларускіх пісьменнікаў пачатку ХХ стагоддзя да ўрбаністычнай праблематыкі, шляхам аналізу лірычных, эпічных і драматычных твораў даследуюцца ідэйна-тэматычныя лініі фарміравання эстэтычнай рэпрэзентацыі горада і гарадскога жыцця. Сцвярджаецца, што горад у творах беларускіх пісьменнікаў пачатку ХХ стагоддзя прадстае як знакавая і як рэальная прастора са сваімі тапаграфічнымі і этнакультурнымі рысамі, што этнаграфічную інфармацыю аўтары падавалі кампактна. Драматургі пераважна адлюстроўвалі маральныя ўстаноўкі гараджан, празаікі – перадавалі знешнія рэаліі гарадскога побыту, а паэты праз узнаўленне дэталей гарадскога свету выходзілі на асэнсаванне філасофскай і патрыятычнай праблематыкі. Беларускія пісьменнікі пачатку ХХ стагоддзя не змаглі паказаць разнастайнасць гарадской рэчаіснасці, але яны садзейнічалі фарміраванню ў суайчыннікаў вобраза горада як адукацыйна-культурнага цэнтра. = In the article determination of the Belarusian writers interest at the beginning of XX century to the urb problematics is defined; the ideological and thematic lines of the formation of aesthetical representation of the city and the townish life are under investigation by the method of lyric and drama work analysis. The author emphasizes that town in the literary works of the Belarusian writers at the beginning of XX century is represented as a symbolic and as a real area with its topographical and ethnic-cultural features; the ethnographic information are represented in their works very compactly. Dramatists usually reflected moral set-ups of the citizens, novelists – showed the exterior realia of the townish life, and poets by the re-establishment of the details of the townish world digested the philosophical and patriotic problematics. The Belarusian writers at the beginning of the XX century didn’t show the diversity of the townish reality, but they help to establish the imago of town as an educational and cultural center.