"Мужчынскае" і "Жаночае" ва ўрбананіміі малых гарадоў памежжа (на матэрыяле назваў вуліц гг. Івацэвічы і Гайнаўка)

Abstract

Артыкул прысвечаны асэнсаванню і апісанню гендарна маркіраванай урбананіміі кантактных арэалаў. Устанаўліваюцца асаблівасці адлюстравання сучасных суадносін "мужчынскага" і "жаночага" ва ўрбананіміі малых гарадоў памежжа на прыкладзе ўрбананіміконаў беларускага г. Івацэвічы, які ў 2024 г. стаў месцам святкавання XXХI Дня беларускага пісьменства, і польскага г. Гайнаўка. Паказваецца агульнае і спецыфічнае ў наборах гендарна арыентаваных назваў лінейных аб'ектаў івацэвіцкай урбананімнай сістэмы ў параўнанні з гайнаўскай. Канстатуецца, што вядучую ролю сярод тыпаў урбанонімаў па родзе/сферы дзейнасці тых асоб, ад імёнаў і прозвішчаў якіх яны ўтварыліся, і беларускія, і польскія намінатары аддалі паэтам і пісьменнікам, публіцыстам і журналістам. Сцвярджаецца, што спецыфіка памежнай гендарна арыентаванай урбананіміі малых гарадоў крыецца ў структуры кампанентаў іх урбананімнай прасторы. Выказваецца меркаванне, што змены аксіялагічных намінатыўных прыярытэтаў у наш час звязаны не з агульнасусветнымі тэндэнцыямі эмансіпацыі і гендарнай роўнасці, а з распаўсюджваннем асобаснай свабоды ва ўсіх сферах жыццядзейнасці. Мэта даследавання - выяўленне асаблівасці адлюстравання сучасных суадносін "мужчынскага" і "жаночага" ва ўрбананіміі малых гарадоў памежжа на прыкладзе ўрбананіміконаў гг. Івацэвічы і Гайнаўка. = The article deals with the conceptualization and description of gender-marked urbanonymy of contact habitats. The features of the modern ratio of "masculine" and "feminine" in the urbanonymy of small towns on the borderland are identified on the example of the urbanonymicons of the Belarusian city of Ivacevichi, which in 2024 became the place of celebration of the XXХIst Day of Belarusian writing, and the Polish city of Hajnaukа. General and specific in the sets of gender-oriented names of linear objects of Ivatsevi urban name system compared to Gainauka system are shown. It is stated that the Belarusian and Polish nominators gave poets and writers, publicists and journalists the leading role among the types of urban names according to the type/field of activity of those persons from whose names and surnames they were formed. It is claimed that the specificity of borderland gender-oriented urbanonymy of small cities lies in the structure of the components of their urbanonymic space. It is suggested that changes in axiological nominative priorities nowadays are not related to global trends of emancipation and gender equality, but to the spread of personal freedom in all spheres of life. The purpose of the research is to identify the features of the modern ratio of "masculine" and "feminine" in the urbanonymy of small cities on the borderland using the example of urbanonymicons of Ivatsevichi and Gainauka.